"Thanh minh thượng hà", kiệt tác hội họa Trung Quốc, tái hiện cuộc sống của 800 người thời Tống, cách đây gần 1.000 năm.

中国绘画杰作《清明上河图》，再现了宋代800人的生活场景，距今近1000年。

Theo tờ Hainan Daily, bức Thanh minh thượng hà là một trong tài liệu đoàn phim Mộng hoa lục tham khảo để dựng phim. Sản phẩm truyền hình do Lưu Diệc Phi đóng chính dấy lên nhiều thảo luận về văn hóa thời Tống. Bộ phim được ví như bức Thanh minh thượng hà, khi tái hiện khung cảnh thời Tống một cách mực thước, tôn trọng lịch sử.

据海南日报报道，《清明上河图》这幅画是《梦华录》剧组拍摄的参考资料之一。刘亦菲主演的电视剧引起很多网民对宋代文化的热议。该影片犹如一幅清明上河图，真实再现了宋朝的繁荣景象。

Tranh cuộn của họa sĩ Trương Trạch Đoan (1085-1145) thời Bắc Tống, bố cục gồm hai phần chính. Nửa bên phải miêu tả làng quê yên ả, với các chi tiết chủ đạo như hộ nông dân, người chăn cừu, chuồng heo... Một con đường nhỏ từ làng quê dần mở rộng, nối ra đường cái ở khu phố lớn.

北宋画家张择端（1085-1145）的长卷画，画面由两个主要部分组成。右半部分描绘了一个安静的村庄，有农户、牧羊人、猪厩等关键细节……一条从村庄延申出来的小路逐渐变宽，最后连接到城区的主要街道。

Nửa trái vẽ khung cảnh đối lập, tái hiện thường nhật nhộn nhịp ở phố thị. Sự phồn hoa ở thời Bắc Tống được khắc họa qua chi tiết như bến cảng, cửa hàng, chợ phiên...

左半部分则描绘了相反的场景，再现了城市繁华的生活场景。北宋的繁华从海港、商铺、市场等细节中体现出来……
原创翻译：龙腾网 http://www.ltaaa.cn 转载请注明出处


Trương Trạch Đoan vẽ khoảng 814 người, hơn 60 con vật, 28 chiếc thuyền, hơn 30 căn nhà, 20 chiếc xe, tám chiếc kiệu, hơn 170 cây. Con người hiện lên đa dạng với đủ ngành nghề, từ người làm ăn buôn bán, người biểu diễn tạp kỹ, gánh hát đến ăn mày, tăng nhân, thầy bói, lang y, thợ cắt tóc, người kinh doanh khách sạn, thợ mộc, thợ rèn, thư sinh...

张择端这幅画里面，一共画了814人、60多只家禽动物、28艘船、30多栋房屋楼宇、20辆车、8辆轿子、 170 多棵树。人物有商人、杂耍表演者、歌舞团、乞丐、僧侣、算命先生、郎中、理发师、旅馆经营者、工匠、木匠、铁匠、学者等等。

Tác phẩm "Thanh minh thượng hà" lấy bối cảnh kinh thành thời Tống tiết Thanh minh. Video: DPM

作品《清明上河图》以宋代京城清明节为背景。视频来源：DPM

Xuyên suốt tác phẩm là dòng sông Biện Hà - huyết mạch giao thông bấy giờ, có vai trò đặc biệt quan trọng với kinh thành Đông Kinh (nay thuộc thành phố Khai Phong, tỉnh Hà Nam). Trong thời kỳ giao thông đường bộ chưa phát triển, việc vận chuyển hàng hóa chủ yếu qua đường sông. Trên bức tranh, bất kỳ vị trí nào cũng nhìn thấy bóng thuyền, những phu khuân hàng trên sông.

贯穿整个作品的是汴河——当时的交通要道，它与京城汴京（现位于河南开封）发挥了特别重要的作用。在当时那个公路交通不发达时期，货物运输主要通过水路运输。从画面上看，在河面上的任何位置都可以看到很多船只和搬运工忙碌的身影。

Đường thủy bận rộn là tiền đề của khung cảnh giao thương tấp nập hai bên bờ sông. Trên đường phố Đông Kinh, các cửa hàng san sát, người mua bán nườm nượp. Người thời Tống mê uống rượu, các tiệm lớn được gọi là Chính điếm, tiệm vừa và nhỏ gọi là Cước điếm. Họa sĩ còn khắc họa con người ở chợ phiên, cửa hàng đồ cũ, tiệm cầm đồ, tiệm đồ nhà bếp, tiệm đèn lồng, tiệm nhạc cụ, tiệm vải, cửa hàng tranh, hiệu thuốc, nhà hàng... Con người sử dụng các phương tiện giao thông như xe ngựa, xe la, kiệu. Nhân vật trong tranh chủ yếu là nam giới, cho thấy bấy giờ, phụ nữ hạn chế xuất đầu lộ diện.

繁忙的水路是两岸贸易繁华的前提。在东京街道上，商铺鳞次栉比，买东西的人熙熙攘攘。宋代人爱喝酒，那些卖酒的店铺大的叫正店，中小店铺叫酒店。画家还描绘了集市、旧货店、当铺、厨具店、灯笼店、乐器店、布匹店、画店、药店、餐馆……而人们使用的交通工具有马车、骡子、轿子。画面中的人物主要是男性，可见当时女性是禁止出头露面的。

Điểm nhấn quan trọng của Thanh minh thượng hà là cây cầu. Theo nghiên cứu của các học giả hiện đại, phần này tả cột trụ của con thuyền sắp va vào cầu. Phía trên, nhóm người cúi xuống xem các thủy thủ đang vội vã điều hướng con thuyền.

《清明上河图》的一个重要亮点就是那座桥。根据现代学者的研究，这一段描绘了一条船的船柱即将撞上桥。而桥上，一群人蹲下来看着船工匆匆忙忙地调整小船方向。


Cây cầu trong "Thanh minh thượng hà". Ảnh: DPM

《清明上河图》中的桥。照片：DPM

Bức tranh dài hơn 5 mét, cao gần 25 cm. Mỗi người mặc trang phục khác nhau, dáng vẻ, điệu bộ khác nhau khiến tác phẩm sinh động như khung cảnh trước mặt. Tác phẩm chú trọng tiểu tiết, vì thế khi phóng to, các đường nét vẫn tinh tế, mỗi nhân vật là một câu chuyện riêng. Nhờ nội dung và bút pháp tả thực điêu luyện, Thanh minh thượng hà trở thành một trong 10 bức tranh truyền đời, có vị trí quan trọng nhất trong lịch sử hội họa Trung Quốc.

这幅画长5多米，高近25厘米。每个人穿着不同的服饰，每个人的神态也不一样，让画作犹如真实场景一样生动。作品特别注重细节，因为放大后，发现线条依旧很细腻，每个人物都有一个单独的故事。凭借其丰富娴熟而又真实的内容，《清明上河图》已成为中国画史上最重要的十大传世名画之一。

Tác phẩm ban đầu được cất giữ trong cung đình Bắc Tống, có số phận ly kỳ khi trải qua hàng chục lần đổi chủ trong gần 1.000 năm qua. Năm 1524, tranh về tay Lục Hoàn - quan Binh bộ thượng thư. Sau khi Lục Hoàn chết, phu nhân của ông giấu tranh trong chiếc gối. Con trai của Lục Hoàn bán tranh cho viên quan tên Cố Đỉnh Thần, thời Minh.

这件作品最开始是保存在北宋宫廷中，一千年来，经历了数十次易主，充满了离奇历程。1524 年，这幅画转到兵部尚书陆完手上。陆完死后，他的妻子把这幅画藏在枕头里。明朝时，陆完之子将画卖给一位名叫顾鼎臣的官员。

Tranh động "Thanh minh thượng hà". Video: Youtube/Tommy Chan

《清明上河图》动画版。视频：优酷/Tommy Chan

Qua tay một vài quan lại khác, tác phẩm sau đó được đưa vào cung đình triều Minh. Nhưng không lâu sau, tranh bị một thái giám ăn trộm, bán ra ngoài. Tới thời Thanh, bức họa được giữ trong Nghinh Xuân các ở Tử Cấm Thành, bình yên vô sự sau loạt biến cố chính trị. Đến nay, Thanh minh thượng hà của Trương Trạch Đoan được lưu giữ ở Bảo tàng Cố Cung, Bắc Kinh.

通过其他几个官吏的手，这幅画被带入明朝官廷。但没过多久，画作被太监偷走，卖出宫。直到清朝，这幅画被保存在紫禁城迎春阁内，几经政变，画作依然安然无恙。直到现在，张泽端的《清明上河图》仍保存在北京故宫博物院内。

Nhiều họa sĩ cổ đại yêu thích, vẽ lại tác phẩm. Hiện có khoảng 30 bức sao chép Thanh minh thượng hà được lưu giữ ở các bảo tàng trên thế giới, trong đó tại Trung Quốc có 10 bức, ở Mỹ có năm bức, ở Pháp có bốn, tại Anh và Nhật mỗi nước có một bức.

许多古代画家喜欢并重新临摹了这幅画。目前，世界各地的博物馆中保存着约30幅《清明上河图》的临摹作品，其中中国10幅，美国5幅，法国4幅，英国和日本各1幅。